Design

Jonas Görgen verdedigde zijn eindproef met als titel Pipe Dreams or true transition? A research by design perspective on the energy transition in Brussels, in het kader van de Master in Urban Design and Spatial Planning, aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB).

In zijn thesis, “Pipe Dreams or True Transition? A Research by Design Perspective on the Energy Transition in Brussels,” onderzoekt Jonas hoe lokale buurten kunnen bijdragen aan een veerkrachtige, klimaatneutrale stad, met Kuregem in Brussel als casestudy. Hij betoogt dat de energietransitie verder moet gaan dan een puur technologische benadering en ook de sociale en ecologische gevolgen van energieverbruik moet aanpakken, met aandacht voor ongelijkheid, woningtekorten en vervuiling.

Het onderzoek benadrukt het belang van gemeenschapsbetrokkenheid en een holistische aanpak, waarin sociale, technologische en infrastructurele aspecten samenkomen. Jorgen paste ruimtelijke ontwerptechnieken toe, zoals cartografie en morfologische analyse, om het energiepotentieel binnen de stedelijke structuur van Kuregem in kaart te brengen en strategieën te ontwikkelen voor een duurzaam energiesysteem dat aansluit bij lokale behoeften en de kwaliteit van de openbare ruimte.

Door samen te werken met experts en lokale organisaties zoals het Centre de Rénovation Urbaine (CRU) en Cultureghem, streefde hij ernaar “social washing” te vermijden en zijn ontwerpvoorstellen te verankeren in reële stedelijke vraagstukken. Daarnaast onderzocht hij de risico’s van eco-gentrificatie en de mogelijke verdringing van kwetsbare gemeenschappen, en pleitte hij voor een geleidelijke, inclusieve energietransitie in plaats van ontwrichting.

De eindproef van Jorgen beoogt de duurzaamheidsdiscussie te verschuiven van een louter technische uitdaging naar een gezamenlijke inspanning, waarbij de cruciale rol van sociale organisaties in de energietransitie wordt belicht.

Fien Meizler verdedigde haar eindproef met als titel Terramo, in het kader van de bachelor Interieurvormgeving, aan HOGENT.

Terramo is een collectie bestaande uit verschillende balancerende meubelstukken die duurzaamheid en de menselijke kant van design benadrukt. Ze zorgen voor interactie tussen mensen, mobiel & materiaal, maar tonen ook het evenwicht tussen natuurlijke en biobased materialen.

De collectie Terramo omvat twee ontwerpen: Terramo I, een mobiele lamp van bioplastic en gerecycleerde materialen, en Terramo II, een ‘houder’ van keramiek en gerecupereerde materialen.

Voor Terramo I ontwikkelde Fien een bioplastic op basis van koffiegruis, dat na droging stevigheid biedt. Dit experiment breidde zich uit naar andere afvalstromen, zoals citroen- en courgette-afval, rode uienschillen en algen. Het resultaat is een bioplastic met een unieke textuur, dat eenvoudig opnieuw geproduceerd kan worden met verschillende grondstoffen, waardoor circulair design toegankelijker wordt.

Terramo II richt zich op interactie en sociale verbondenheid. De speelse vorm stimuleert beweging en communicatie, met draaiende buisjes en opzetstukken om bijvoorbeeld voedsel te serveren. Dit ontwerp brengt mensen samen en nodigt uit tot reflectie over de rol van design in een duurzame samenleving.

Het was hierbij de uitdaging om voor een bijna volledig organische/ gevonden materiaalkeuze te gaan. De mobiel creëert een zekere rust en harmonie door zijn voortdurende beweging. Het nodigt uit tot vertraging en verwondering, beweegt mee met de wind en balanceert zo eindeloos in de ruimte.

Duurzaamheid gaat verder dan materiaalkeuze; het draait om hergebruik en nieuwe manieren van ontwerpen. Dit project toont hoe afval waardevol kan zijn en hoe design kan bijdragen aan zowel ecologische als sociale duurzaamheid. Door samenwerking en experiment blijft Fien zoeken naar innovatieve oplossingen voor een duurzamere toekomst.

Sépulture régénérative et design

Le travail de Laura Stevens explore le compostage humain comme mode de sépulture alternatif à l’inhumation et la crémation. Bien qu’infiniment plus écologique que les pratiques actuelles, la réduction organique des corps (ROC) sous l’action des végétaux et des micro-organismes reste peu pratiquée, notamment en Belgique où elle n’est pas encore permise. Laura Stevens présente d’abord la ROC sous ses différentes facettes techniques via l’analyse de l’humusation (une version artisanale expérimentée en Wallonie) et des six méthodes actuellement en vigueur dans le monde. Elle met ensuite sa connaissance du design au service de la conception d’un contenant pour les corps : une sépulture temporaire, fermée et extérieure, qui offre des conditions optimales au processus, aux opérateur·ices et aux proches du/de la défunt·e. Son travail a pour objectif de rendre attractif le compostage humain. Il a pour fils conducteurs le respect des cultes, le respect des cultures et le respect de la dignité des mort·es et des vivant·es.

A télécharger :  Mémoire Laura Stevens

The BRU-C framework – an Urban Circularity Assessment Tool for the Brussels-Capital Region

Lam Nguyen Le Hoai et Chaimae El Ouahidi ont développé un outil destiné à évaluer, dès la conception, la circularité des plans urbains en Région de Bruxelles-Capitale : utilisation minimale des ressources, priorité de la réutilisation de matériaux sur la démolition, participation active des habitant·es, économie d’espace, promotion d’activités économiques dans le quartier, etc. Leur travail part du constat qu’à Bruxelles comme ailleurs, la circularité est beaucoup trop peu intégrée dans la planification urbaine. Elaboré à partir de dix outils d’évaluation de ce type déjà utilisés dans le monde, le BRU-C Framework – c’est le nom de cet outil – est basé sur quatre axes principaux : le développement spatial, les ressources & matériaux, la qualité de l’environnement et la population. Vouée à une utilisation aisée par les architectes, concepteur·ices et client·es, la boîte à outils contient un guide d’utilisation et un fichier Excel d’aide à la prise de décision. Il a été testé dans trois études de cas à Amsterdam et Bruxelles, ce qui a permis d’évaluer sa robustesse - à ce stade - sur le développement spatial et les ressources & matériaux.

A télécharger :  Mémoire Lam Nguyen Le Hoai et Chaimae El Ouahidi

Épaule hémiplégique: réduire la douleur et augmenter la qualité de vie

L’une des conséquences les plus fréquentes et invalidantes d’un accident vasculaire cérébral (AVC) est la paralysie de la moitié gauche ou droite du corps (hémiplégie). Cette dernière peut entraîner le syndrome de l’épaule hémiplégique douloureuse, qui entame la qualité de vie des patient·e·s en revalidation et compromet leurs perspectives de récupération. Après avoir analysé les besoins spécifiques des personnes victimes d’AVC, Manon Wagneur a mis au point un appareillage destiné à répondre aux demandes émises par celles-ci ainsi que par leur entourage pour l’accomplissement des tâches quotidiennes. Cet appareillage est sur mesure, rigide, articulé et réglable en plusieurs points. L’aspect esthétique a également fait l’objet d’une attention particulière. Conçu en collaboration avec des professionnel·les de la santé, son dispositif a été avalisé par l’imagerie médicale. Prescrit par un médecin spécialisé en médecine physique et remboursé par l’INAMI, il est actuellement porté par sept patient·es.

A télécharger : Mémoire Manon Wagneur