De rol van alternatieve mens-natuurrelaties in het gedepolitiseerde Vlaamse landbouwdebat

Wout Barbier verdedigde zijn eindproef met als titel De rol van alternatieve mens-natuurrelaties in het gedepolitiseerde Vlaamse landbouwdebat, in het kader van de Master in de Bio-ingenieurswetenschappen, aan de Universiteit Gent (UGent).

Agro-ecologie wijst de weg naar een eerlijker en ecologischer voedselsysteem. De opschaling van dit model verloopt echter moeizaam, de industriële landbouw blijft dominant. In zijn werk kadert Wout deze impasse binnen de post-structuralistische en post-politieke theorie. Hieruit komen sociale bewegingen naar voren als repolitiserende actoren, met discoursen gebaseerd op andere, alternatieve mens-natuurrelaties. Op basis van een discoursanalyse en interviews onderzoekt hij welke rol het benadrukken van zorg voor natuurlijke elementen speelt in het Vlaamse landbouwdebat. Momenteel werkt dit eerder verdelend dan verbindend, aangezien financiële duurzaamheid in het discours te vaak ondergeschikt is. Hierdoor worden conventionele boeren niet gemobiliseerd.

In zijn werk heeft Wout geprobeerd het agro-ecologisch discours te vernieuwen om de transformatieve werking ervan te vergroten. Twee innovatieve ideeën staan centraal:
-    het herdefiniëren van “het politieke” in de landbouw, waardoor sociale bewegingen en discursieve processen als motoren van verandering worden gepositioneerd, en
-    het herdefiniëren van “de natuur”, wat het ingebeelde conflict tussen natuurbescherming en landbouw doorbreekt.

Dit is geen louter theoretische oefening, maar een praktisch idee met belangrijke implicaties, vooral gezien de spanningen tussen natuurbeschermingsorganisaties zoals Natuurpunt en de landbouwsector.

Verder komt uit zijn onderzoek de praktische aanbeveling naar voren om meer in te spelen op de zorgen van conventionele boeren. Omdat financiële duurzaamheid vaak ondergeschikt blijft in het agro-ecologische discours, worden conventionele boeren niet gemobiliseerd. Door ecologische en financiële duurzaamheid te combineren, kan het agro-ecologisch model breder gedragen worden.

Dit onderzoek draagt bij aan de discussie over hoe een duurzamer en inclusiever voedselsysteem kan worden vormgegeven, waarbij het ook mogelijk is om agro-ecologie effectiever te integreren in het bredere landbouwbeleid.