Sociale gelijkheid & Diversiteit

Mina Goumanouz verdedigde haar eindproject, met als titel Divers©ity en Beschermjassen. Praktijkstudie bij Kaizen, in het kader van het graduaat orthopedagogische begeleiding, aan AP Hogeschool Antwerpen.

Het Beschermjassenmodel is een zienswijze die de diversiteit van mensen erkent en gebruikt voor hun herstel en integratie in een samenleving. Mensen die zich ontheemd en kwetsbaar voelen in een samenleving, worden niet zelden afgesneden van hun (familiale) krachten. Beschermjassen kunnen mensen en/of zaken zijn die individuen en gezinnen veiligheid en vertrouwdheid bieden, zoals zinvolle rituelen, objecten, voeding, ervaringen,…

In haar eindproef is Mina samen met 4 jongvolwassenen in de jeugdhulpverlening op zoek gegaan naar hun familiale verhalen en beschermjassen. Ze heeft het beschermjassenmodel ingezet om de krachtbronnen van jongvolwassenen met geëmigreerde ouders uit niet-westerse landen te onderzoeken. Deze jongeren ervaren vaak uitdagingen zoals economische achterstand, mentale gezondheidsproblemen en identiteitsconflicten. Hoewel deze risicofactoren reëel zijn, ontbreekt vaak een krachtgerichte benadering die hun kansen erkent.

Tijdens haar onderzoek zag ze hoe jongeren opleefden bij gesprekken over beschermjassen—tradities, familieleden en ervaringen die hen houvast geven. Voedingsrituelen, spirituele activiteiten en familiewaarden versterken hun identiteit en helpen hen verleden, heden en toekomst te verbinden. Onze samenleving focust vaak op kwetsbaarheden, wat sociale kansen en inclusie kan belemmeren. In een tijd van superdiversiteit is het cruciaal om deze diversiteit als kracht te zien.

Haar project draagt bij aan sociale duurzaamheid door een krachtgerichte benadering die jongeren helpt hun identiteit en erfgoed te waarderen. Zo bevordert het positieve uitwisselingen en een inclusievere samenleving.

L’insertion socio-professionnelle des personnes porteuses de handicap invisible dans les entreprises d’économie sociale : bilan et perspective

Zoé Rossion dresse le bilan qualitatif de l’accompagnement des personnes en situation de handicap dans les entreprises d’économie sociale en Wallonie et en Région de Bruxelles-Capitale avec un accent tout particulier sur les handicaps invisibles : troubles du spectre autistique, séquelles psychiques de maladies invalidantes, troubles « dys », maladies musculosquelettiques, etc. Outre sa revue de la littérature, elle a réalisé une vingtaine d’entretiens semi-dirigés auprès d’expert·es de fédérations ou d’organisations, de directeur·ices, de responsables de ressources humaines, d’ergonomes, d’assistant·es sociaux·ales… en adoptant une démarche comparative entre les entreprises de travail adapté (ETA), les autres entreprises sociales et les entreprises traditionnelles. Parmi ses conclusions : l’appréciation très positive des primes et aides prévues par l’Agence pour une vie de qualité (AVIQ), le haut degré de motivation au travail des travailleur·euses qui en bénéficient, l’atmosphère de travail positive (entraide et bienveillance) dans les équipes concernées, etc. Zoé Rossion donne des exemples de bonnes pratiques en entreprise tout en formulant des recommandations d’amélioration des dispositifs prévus.

A télécharger : Mémoire Zoé Rossion

Robine Verhaeghe verdedigde haar eindproef, met als titel Ontwikkeling van milieubenchmarks voor de woonfunctie in België op basis van de planetaire grenzen, in het kader van de master ingenieurswetenschappen - architectuur, aan de Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven).

De thesis richt zich op het ontwikkelen van top-down milieubenchmarks voor residentiële gebouwen in België, geïnspireerd door het donutmodel van Kate Raworth en het concept van planetaire grenzen. Verschillende verdeelsleutels worden onderzocht om het mondiale milieubudget toe te wijzen aan België en individuen, met als doel architecten en beleidsmakers te ondersteunen bij het handhaven van de draagkracht van de aarde. Door te tonen dat huidige nieuwbouwwoningen de planetaire grenzen overschrijden, benadrukt de thesis de noodzaak van drastische maatregelen om deze impact te verminderen. Door zich te concentreren op duurzaam bouwen en innovatieve woonconcepten, draagt de thesis bij aan verdere kennisontwikkeling en biedt het richting voor beleidsmakers in het streven naar een duurzamere toekomst. Dit impliceert dat nieuwe benaderingen en baanbrekende maatregelen nodig zijn om deze doelstellingen te bereiken, waarbij vervolgonderzoek in een doctoraatsonderzoek zal worden voortgezet.

Viktor Van den Eede verdedigde zijn eindproject (in samenwerking met Richtpunt Campus Buggenhout), met als titel B.E.U.: Oprichting van een time-out project voor jongeren in een groen kader, in het kader van het graduaat orthopedagogische begeleiding, aan AP Hogeschool Antwerpen.

Richtpunt Campus Buggenhout, een buitengewone school, heeft een uniek time-out project genaamd B.E.U. (Buitengewoon En Uitzonderlijk) opgezet op een nabijgelegen landbouwgrond. In deze groene omgeving, weg van de reguliere schoolstructuur, werken kleine groepen leerlingen aan individuele doelen, ondersteund door de zorg van opvoeders. Het project, met dierenverzorging en diverse taken, bevordert niet alleen persoonlijke, maar ook sociale en emotionele groei. De duurzame effecten van B.E.U. worden het meest duidelijk bij de terugkeer van leerlingen naar de klas. Dankzij de ontwikkelde veerkracht en het hernieuwde welzijn kunnen leerlingen positiever en met een frisse geest terugkeren naar hun schoolomgeving. Ze hebben de mogelijkheid om uitdagingen met meer zelfvertrouwen aan te pakken en constructief deel te nemen aan hun leerproces. Dit verhoogt niet alleen de kans op succes in hun schoolcarrière, maar legt ook een duurzame basis voor hun toekomstige persoonlijke en professionele leven. Milieueducatie wordt ook geïntegreerd om jongeren bewust te maken van klimaatverandering en milieuproblemen.

In deze graduaatsproef wordt praktische betrokkenheid van jongeren in duurzaamheidsinitiatieven, zoals bomen planten en recycling, benadrukt. Het time-outproject in de natuur heeft aanzienlijke positieve impact op leerlingen met gedragsstoornissen of autisme, stimulerend voor persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke integratie. Creativiteit en innovatie worden getoond in duurzame praktijken, zoals de bouw van een ecologisch toilet en gebruik van natuurlijke bouwmaterialen. Het project biedt educatie en betrokkenheid van leerlingen, waarbij ze actief bijdragen aan ontwerpen en bouwen. Recyclagemateriaal wordt ingezet om duurzaamheidsinitiatieven te ondersteunen. Kortom, het time-out project bevordert bewustwording, betrokkenheid en duurzame keuzes voor een meer rechtvaardige samenleving.

Tensions en série : enquête sur le genre et le travail dans la gouvernance des coopératives belges

Le travail de Zoé Marlier met en lumière le décalage entre les principes en vigueur dans les coopératives belges (démocratie, égalité, etc.) et la réalité de celles-ci en ce qui concerne l’inclusion des femmes dans leur gouvernance. L’autrice a mené des entretiens avec 21 administratrices et 3 administrateurs de coopératives. Elle a identifié les parcours et les profils des femmes engagées au sein des organes d’administration, tout en s’attachant aux tensions rencontrées entre leur engagement au sein des coopératives et leur sphère familiale et professionnelle. Systémiques, ces tensions proviennent de l’ontologie patriarcale dont ces organisations, malgré les efforts fournis, n’arrivent pas à se défaire. Le travail se termine par la formulation de nombreuses recommandations, tantôt matérielles et concrètes, tantôt politiques et idéologiques, permettant de tendre vers une gouvernance réellement démocratique et inclusive.

A télécharger : Mémoire Zoé Marlier

Le genre, un critère essentiel pour mieux éclairer les inégalités de santé en Europe

Le travail d’Alexia Bigorne a pour objectif d’aider les décideur·euse·s politiques à mieux comprendre les inégalités de chance en santé liées au genre afin d’engager des politiques de prévention ciblées. L’auteure s’est plus précisément attachée à expliquer les différences de santé chez les hommes et les femmes associées aux conditions de vie pendant l’enfance et aux modes de vie adoptés à l’âge adulte. Son travail s’appuie sur les données de la 7ème phase de l’enquête SHARE (Survey on Health, Ageing and Retirement in Europe) impliquant des individus de 50 ans et plus dans 22 pays européens et Israël. Les premiers résultats indiquent que les conditions sociales et familiales marquent plus la santé des hommes et des femmes que leurs comportements de santé. Les inégalités de chance en santé sont les plus fortes en Bulgarie, en Roumanie et au Danemark surtout chez les hommes. Les inégalités liées aux comportements de santé sont souvent plus marquées chez les femmes. Enfin, il existe une transmission intergénérationnelle de la santé des mères vers les filles et des pères vers les fils.

> A télécharger : Mémoire Alexia Bigorne (PDF)
> Intervention d'Alexia lors du webinaire, à partir 01:14:44 :

Une meilleure inclusion des exilé·e·s au cœur des villes, par la co-construction de modules légers et la réhabilitation d’un patrimoine bâti vacant.

Lucas Lamote a réalisé un projet architectural destiné à répondre aux besoins des candidat·e·s à l’exil (sur)vivant dans des campements insalubres en périphérie de Grande-Synthe, proche de Dunkerque (Hauts-de-France) en attente de leur départ pour la Grande-Bretagne. Ce projet a été pensé en concertation avec les exilé·e·s eux et elles-mêmes, les associations humanitaires et la population locale dans une logique de transition urbaine et de valorisation des savoirs-faire anciens. Il repose, primo, sur des modules légers, démontables et transportables abritant des infrastructures sanitaires installés dans le campement. Secundo, sur la réhabilitation d’un patrimoine bâti vacant en cœur de ville inspirée par la culture des bénéficiaires. Les deux initiatives s’inscrivent dans une logique d’économie circulaire et environnementale. Elles visent aussi à réduire la dépendance des exilé·e·s envers le tissu associatif humanitaire, à favoriser les liens interculturels avec les populations locales et à servir de modèle pour un réseau de villes accueillantes sur les littoraux français et belge.

> A télécharger : Mémoire Lucas Lamote (PDF)
> Intervention de Lucas lors du webinaire, à partir de 40:41 :