Transport & Mobiliteit

Kirinyana Laureys, Elias Nouwen, Lowie Janssens, Tibo De Cuyper, Jan Segaert, Kobe Bot en Arne Vermeulen verdedigden hun eindproef met als titel STEM-fiets en STEM-versatie, in het kader van de professionele bachelor lerarenopleiding, aan de UCLL Hogeschool.

Een speelplaats is meer dan alleen speelgoed; het kan ook educatief materiaal bevatten waar kinderen actief leren terwijl ze bewegen. De praktijkonderzoek van deze jongeren richt zich op duurzaamheid in brede zin, met aandacht voor ecologie, economie en maatschappij. Ze ontwikkelden educatieve podcasts en een STEM-fiets ("Sciences, Technology, Engineering & Mathematics") om leerlingen te betrekken bij duurzame thema’s. De podcasts, gericht op leerlingen vanaf 10 jaar, behandelen onderwerpen zoals zonne-energie, WADI, koesterburen en energievormen. Ze integreren ook de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG’s) in hun aanpak, zoals kwaliteitsonderwijs, betaalbare en duurzame energie, en industrie, innovatie en infrastructuur. Samenwerking met onderwijs en bedrijven, inclusief partners zoals VLS Heilig Hart Heverlee, WeWatt, en UCLL eXPerience Lab, evenals financiële steun van de provincie cruciaal was essentieel om hun ideeën te realiseren, met aandacht voor de impact op de samenleving en het belang van vroege educatie over duurzaamheid. Het ontwerp van de STEM-fiets, gebaseerd op een eerdere versie van WeWatt, omvatte het verbeteren van geluidskwaliteit en duurzaamheid, evenals het toevoegen van een touchscreen en zonnepanelen. Een fiets waarmee de leerlingen zelf energie kunnen opwekken en inzicht krijgen in duurzame energie. Het resultaat is een innovatief product dat duurzaamheid en educatie combineert op de speelplaats. Voor de toekomst streven ze naar verdere verduurzaming van de fiets, uitbreiding naar andere scholen en locaties, en het delen van hun kennis en schema’s met leerkrachten voor bredere toepassing in het onderwijs.

Quels sont les impacts de la pratique du vélo sur les émotions et le vécu des femmes cyclistes à Bruxelles ?

Constatant que la pratique de la mobilité cyclable est le plus souvent traitée sur le plan de l’efficacité technique et sans spécificité de genre, Roxane Degrez est partie à la rencontre d’une dizaine de femmes cyclistes pratiquant régulièrement le vélo à Bruxelles, qu’elle a interviewées et enregistrées au sujet de leurs sensations, émotions et pensées pendant leurs déplacements. Souvent intimes et profonds, leurs témoignages ont été compilés dans l’épisode « Dans la roue des émotions » du podcast « Le Cœur à Vélo »,disponible sur différentes plateformes d’écoute. À travers ce travail, résolument destiné à l’empouvoirement des femmes et à la promotion de la pratique cycliste à Bruxelles, apparaît une expérience dichotomique du vélo. Immergées dans le trafic, les femmes ont tendance à être vigilantes et à anticiper les accidents mais, sur des sites cyclables protégés, elles « font le vide », profitent de l’environnement, réfléchissent et résolvent des problèmes.

A télécharger : Mémoire Roxane Degrez

How to radically reduce air travel emissions for student mobilities? UCLouvain case study

La mobilité étudiante est souvent considérée comme une expérience utile aux cursus des étudiant·es et, par ailleurs, l’aviation est tenue de contribuer à l’effort général de décarbonation. C’est au cœur de ce paradoxe que se situe le travail de Ségolène D’Hooghe. Celle-ci a d’abord cherché à mieux connaître, via questionnaire, la mobilité aérienne (destination, objectifs…) des étudiant·es de l’UCLouvain. À partir des 135 réponses reçues, elle a élaboré divers scénarios alternatifs prévoyant, par exemple, une relocalisation des destinations Erasmus dans un rayon de 1.500 km autour de l’UCLouvain, ou encore un quota de deux tiers de destinations intra-européennes pour limiter les émissions de GES. L’effet de ces scénarios a été quantifié. Diverses contraintes institutionnelles de l’UCLouvain, présentées par le Vice-doyen aux relations internationales, ont été intégrées à l’analyse. Le travail se termine par une proposition de transport alternatif : la création de « bus Erasmus », peu onéreux et moins polluants, en collaboration avec d’autres universités.

A télécharger : Mémoire Ségolène D’Hooghe
 

Bram Vermeulen, student aan de UGent is de oprichter van Thermo-Light, een fietsverlichting (achterlicht) die de zichtbaarheid van fietsers verhoogt. In de incubator van de UGent, Durf Ondernemen !, wordt hij gecoacht door Tom Van Damme.

23% van de verkeersslachtoffers in Nederland zijn fietsers. Dit komt vaak door een slechte zichtbaarheid in het verkeer. De meest voorkomende oorzaken hiervan zijn: lege fietsbatterijen, slecht werkende dynamo's bij regen of eenvoudigweg het fietslicht vergeten aan te steken. Het project Thermo-Light biedt hiervoor een oplossing. Het innovatief karakter is terug te vinden in het feit dat het fietslicht werkt op lichaamswarmte,  blijft branden bij stilstand en geen gebruik maakt van batterijen. De warmte van het lichaam wordt omgezet in elektriciteit die vervolgens direct wordt gebruikt. Hierdoor is het een duurzame, ecologische keuze ten opzichte van de meeste andere lichten.

"Met het project Thermo-Light wil ik graag het hoge verkeersdodental van fietsers beperken maar ook iets doen aan de vervuiling die de batterijsector teweegbrengt. Als student-ondernemer leer je een netwerk op te bouwen en het is de ideale opportuniteit om zaken over de bedrijfswereld bij te leren door ze zelf te ervaren. Hierdoor kijk ik met hernieuwde interesse naar vakken waarvan ik eerst dacht ze nooit nodig te hebben nu ik het belang hiervan in de bedrijfswereld meerdere malen zie terugkeren. De Prototyping the Future-beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties zal me voornamelijk helpen om de R&D-fase in een stroomversnelling te brengen en om hulp van experten in te schakelen."

Thermo-Light ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Dit is een primeur in België: er is een fiets ontwikkeld met een frame dat voor 100% bestaat uit hout van het Zoniënwoud. Drie jonge Belgische ondernemers, gesteund en gecoacht door Hugues Detienne van de Yncubator , zetten in op zachte mobiliteit in een korte keten en paren artisanale knowhow aan technologisch vernuft. Ze brengen dit product als pioniers op de markt. De kwaliteitsvolle onderdelen maken de fiets veelzijdig, duurzaam en robuust en wegen samen niet meer dan 12 kg.

Het team bestaat uit drie fietsfanaten met eenzelfde doel: een lokaal en duurzaam product met goede prestaties aanbieden. Simon Malvaux, Loic Houtard en Johan Triquet, die over uiteenlopende competenties beschikken, zijn vastberaden om een plaats te veroveren in de bloeiende gravelmarkt van België.

"Is het niet paradoxaal dat we grondstoffen uit verre landen importeren voor een product dat de zachte mobiliteit moet stimuleren om het milieu te beschermen? Hebben we geen kwaliteitsvolle grondstoffen in België? Is het niet mogelijk om duurzamere fietsen te bouwen? Die vragen hebben ons aan het denken gezet, en dus zijn we hoogwaardige fietsframes beginnen te ontwerpen en vervaardigen met een lokaal en hernieuwbaar materiaal waarmee we erg vertrouwd zijn.
De Prototyping the Future-beurs van de Stichting voor Toekomstige Generaties zal ons helpen onze prototypes te verbeteren en nieuwe onderdelen, die niet op de markt te vinden zijn, speciaal voor onze fietsen te ontwerpen." 

ZAFI Cycles ontvangt een prototypingsbeurs van €5000.

Ontdek hoe de Stichting jongeren en hun 360°-ideeën en initiatieven ondersteunt in beeld:

Casimir Morobé schreef zijn thesis rond machinelearning bij de Belgische rederij CMB en toen het brandstofbesparende potentieel van die technologie in de maritieme sector duidelijk werd besloot hij om Toqua op te starten onder begeleiding van de Durf Ondernemen!-coaches. Snel daarop werd Toqua ook geselecteerd voor het acceleratieprogramma van imec.istart.

Toqua wil via machine learning het brandstofverbruik in de scheepvaartsector reduceren. De huidige meetmethoden die in de scheepvaart gebruikt worden, zijn verouderd en maken bepaalde simplificaties, waardoor het effect van weerscondities (golven, wind, stroming enzovoort) en laadcondities niet correct in rekening gebracht kunnen worden. Door IoT-data van de schepen en satellietdata van de weersomstandigheden samen te brengen in één machine learning-model, slaagt Toqua erin het gedrag van deze schepen vrij perfect te modelleren, waardoor de beslissingnemers in rederijen meer datagedreven kunnen werken, met gemiddeld 6 procent aan brandstofbesparingen als gevolg.

Casimir: “SE'nSE is voor ons een bevestiging van waar we mee bezig zijn. Heel het proces verplicht je om de juiste vragen te stellen en oplossingen te zoeken voor de gaten die de jury in je idee zien. Zeker het feit dat je een eerste maal feedback krijgt bij de Albert Vanhee Fonds-selectie* en dan kunt werken aan die feedback vooraleer je voor SE'nSE appliceert en ook tijdens de SE'nSE-applicatie blijft itereren is een heel waardevol leertraject dat je doet groeien als bedrijf. Daarnaast was het voor ons ook heel belangrijk dat onze financierders onze duurzame waarden delen en zullen blijven steunen en met SE'nSe kunnen we daar meer dan zeker van zijn.”

* Toqua was ook begin 2021 de winnaar van een prototypingbeurs van € 5000 dankzij het Albert Vanhee Fonds van de  Stichting voor Toekomstige Generaties.

Tristan Ryckaert, Stef Crols en Florens Denys, studenten industrieel productontwerpen aan de Howest, en gecoacht door Howest Start-Up School en Start@K in Kortrijk, richtten Tillup op.
Tillup is een ecodesignstudio die een ecologisch wikkeldoek heeft ontwikkeld. Dit wikkeldoek is volledig herbruikbaar en streeft ernaar om de plastic wikkelfolie te vervangen die momenteel gebruikt wordt in vele bedrijven om de palletlading volledig in te wikkelen. Na transport wordt de folie eraf gehaald en is ze afval. Dat kan jaarlijks oplopen tot wel 30 ton, zo hebben ze ondervonden uit een studie binnen een maatwerkbedrijf.

Het wikkeldoek is vervaardigd uit een afvalstroom van reclamebanners en werfzeilen. Een materiaal dat zeer sterk is en een lange levenscyclus heeft, waardoor het vaak herbruikbaar is. Omdat hun product ontstaan is uit een case in een maatwerkbedrijf, werd extra rekening gehouden met de ergonomie.

Hun doel is momenteel om het wikkeldoek  eind 2021 te lanceren op de markt. De doeken zullen beschikbaar zijn in verhuur- en abonnementsvorm.

Tristan, Stef en Florens: "Tijdens de analyse in het maatwerkbedrijf kwamen we tot de conclusie dat absurd grote aantallen wikkelfolie gewoon weggegooid werden. Daar moest een oplossing voor zijn, maar er was zeer weinig over te vinden. Dus besloten wij er een oplossing voor te ontwikkelen. Als studenten startten we een onderneming om ons daar volop op te focussen. We kregen ook goede ondersteuning doordat we student bleven. Dankzij de Stichting voor Toekomstige Generatie kunnen we ons nu volledig verder focussen op het creëren van het perfecte alternatief. De eerste prototypes zullen nu veel sneller kunnen getest worden."

Tillup ontvangt een beurs van € 5000.

Le boom de l’e-commerce et des petits colis à Bruxelles : pistes pour un contre-modèle à Amazon et consorts

Le travail de Mathilde Hombrouck porte sur la logistique de livraison des petites marchandises au sein des villes intelligentes (smart cities) et, plus particulièrement, sur la réduction des impacts sociaux et environnementaux liés au « dernier kilomètre ». Celui-ci est connu comme une source importante de pollution et d’encombrement. Grâce à deux enquêtes d’opinion menées auprès de la population bruxelloise et une dizaine d’interviews d’acteurs clés du secteur, l’auteure propose une alternative basée sur la garantie de monopole accordée à un seul transporteur et sur la limitation de l’e-commerce à Bruxelles et à sa périphérie immédiate. Ce modèle reposerait sur diverses adaptations pratiques : recours croissant à des vélos-cargos ou des fourgonnettes électriques (à terme, au gaz ou à l’hydrogène), installation de boîtes à colis individuelles et de consignes automatiques, création de corridors verts... Le tout, sur fond de conscientisation de la population sur les effets pervers des achats impulsifs.

Mémoire Mathilde Hombrouck (PDF)